Нашрлар

O'zbekiston: intellektual mulk huquqlari buzilishini bartaraf etish bo'yicha Qonunchilik yangilanishi

IPKat ushbu maqolani qabul qildi va Katfrendlar – Javohir Qurbonov va Xalil Jo'raev («MY LAWYER» Advokatlik firmasi) tomonidan tayyorlangan quyidagi mehmon maqolani joylashtirishdan mamnun. Unda O'zbekiston qonunchiligida intellektual mulk huquqlarini himoya qilish bo'yicha yaqinda kiritilgan o'zgarishlar tahlil qilinadi.

Avvalgi maqolamizda (bu erda) O'zbekistonning Jahon savdo tashkiloti (JST) ga a'zo bo'lish jarayonida qonunchiligiga kiritilgan o'zgarishlarni muhokama qilgan edik. Ushbu keng ko'lamli islohot doirasida mamlakatda intellektual mulk (im) qonunchiligiga bir qator muhim o'zgarishlar kiritildi, bu esa O'zbekistonning im huquqlarini himoya qilishga bo'lgan yondashuvining taraqqiyparvarligini ko'rsatadi. Ushbu o'zgarishlar huquq egalari uchun yaxshiroq himoyani ta'minlash va xalqaro talablar hamda amaliyotlarga moslashish maqsadida amalga oshirilgan.

Qonunchilik konteksti va asosiy o'zgarishlar

2024 yilning oxirida kuchga kirgan o'zgartirishlar im huquqlarining buzilishi bilan bog'liq ishlar uchun yangi zararni qoplash mexanizmlarini joriy qildi. Endi huquq egalari aniq moddiy zararni qoplashdan tashqari, qonun bilan belgilangan kompensasiya (statutory damages) talab qilish imkoniyatiga ega bo'ladilar. Bu o'zgarish huquqlarni himoya qilish tizimini yanada samarali, adolatli va moslashuvchan qilishga qaratilgan.

Yangi tizimga ko'ra, tovar belgisi egalari o'z huquqlarining buzilgani uchun yo aniq zararni qoplashni, yoki 20 dan 1000 tagacha bazaviy hisob-kitob qiymati miqdorida kompensasiyani talab qilishi mumkin (1 BHQ taxminan 30 AQSh dollariga teng).

Oqibatlar va istiqbollar

Qonun bilan belgilangan kompensasiyani joriy qilish huquqbuzarlar uchun moliyaviy xavfni oshiradi. Ilgari intellektual mulk huquqlari buzilishi uchun belgilangan jarimalar ko'pincha noqonuniy foydadan oshib ketmagan. Bu esa huquqbuzarliklarning oldini olish uchun etarli samara bermagan bo'lishi mumkin.

Bundan tashqari, mazkur islohot Evropa Ittifoqi, AQSh va Xitoy kabi davlatlarda amalda bo'lgan huquqiy tizimlar va huquqni muhofaza qilish mexanizmlariga mos keladi.